Purpurowe jeziorko

 Schwefel kies Gruben, Schwefelkies Grube, Czerwone Jeziorko, Kolorowe Jeziorka, Purpurowe Jeziorko.

 Wyrobiska po kopalni łupków pirytonośnych u pn.- wsch. podnóża > Wielkiej Kopy i pn.-zach. > Mnichów, Ciągną się na wys. ok. 510-620 m powyżej > Wieściszowic. Tworzą je dwa zespoły: dolny, przez który przepływa pr. dopływ > Mieni-cy i górny, właściwe P.J. Zespół dolny, to plątanina jarów i wąwozów o prawie pionowych ścianach, pozbawionych wszelkiej roślinności, jedynie na ich dnie i górnej powierzchni między nimi rosną za gajniki świerkowo-brzozowo-sosnowe. Górną część  tworzy rozległe wyrobisko o dł. ok. 400 m i szer, do ok. 200 m, którego dno wypełnia jeziorko o bardzo urozmaiconej linii brzegowej. Jego wody, podobnie jak potoku przepływającego przez niższe wyrobiska, mają intensywną barwę ciemnoczerwoną, która dała asumpt nazwie. W ostatnich latach daje się zauważyć pojaśnienie koloru wód. Pochodzi on od rozpuszczonych w nich związków mineralnych. Tereny kopalni zbud. są ze staropaleozoicznych łupków serycytowo-chlorytowo-kwarcowych z pirytem, które od zach. otaczają tufity, a od wsch. łupki kwarcowo-albitowo-chlorytowe. Łupki o pięknym ubarwieniu i interesującej strukturze są doskonale widoczne na brzegach P.J. W skałach je otaczających występuje b. wiele, nieraz rzadkich minerałów, m.in.: hornblenda, bornit, aktynolit, ankeryt, piryt, pirotyn, chalkopiryt, sfaleryt, gale-na, boulangeryt, jamesonit, bournonit, chalkozyn,  dolomit, kalcyt, fluoryt, pistacyt, zoisyt, halotry-chit, ilmenit, limonit, miedź rodzima, syderyt, te-traedryt, talk, tytanit i wezuwian. PJ. znajduje się  na obszarze RPK i jest proj. rezerwatem przyr.

   W 1785 r. założono kopalnię „Hoffnung", w któ rej eksploatowano piryty z łupków łyszczykowych o zawartości do 20% siarki. Był to okres, gdy w sąsiedniej Miedziance i Ciechanowicach działał Preller, będący specjalistą od prod. siarczanu miedzi i żelaza oraz kwasu siarkowego z pirytów. On to rozpoczął tu roboty górn., a w 1790 r. uzyskał koncesję na założenie w pobliskim > Płoszowie witriolejni, tzn. wytwórni kwasu siarkowego. Tam przerabiano surowiec z kopalni „Hoffnung". W następnych latach wyżej powstały jeszcze dwie kopalnie „Neues Glück" i „Gustav", po których też pozostały niewielkie jeziorka: > Błękitne Jeziorko i > Zielony Stawek, noszące łączną nazwę Kolorowych Jeziorek. Eksploatację z różnym natężeniem prowadzono do 1872 r., gdy kopalnie i witriolejnię przejęła fabryka kwasu siarkowego „Silesia" z Żar. Wydobywano wówczas do 5.000 t koncentratu rocznie, ale zawartość siarki spadła w nim do 9,5%. W 1. 1852-1825 prod. w Płoszowie kwas siarkowy, ale już od 1902 r. zakład przechodził na prod. farb olejnych na bazie siarczanów. W 1925 r. roboty wstrzymano, a zakład rozebrano. Od tego czasu wyrobiska są porzucone, stanowiąc znaczną atrakcję krajobrazową i krajoznawczą. Purpurowe zabarwienie wody, w połączeniu z żółtymi zboczami, na których nic nie rośnie i różnobarwnymi łupkami, sprawiają niezapomniane wrażenie. Podczas wielkiej powodzi w lipcu 1997 r. wody P.J. wystąpiły z brzegów, zalewając część Wieściszowic. Potem znalazły jakieś podziemne ujście, w wyniku czego jeziorko zanikło, nie wiadomo tylko czy okresowo, czy na stałe.

  Na terenie P.J. (w dolnej części) jest parking i zagospodarowane miejsce odpoczynku. Obok obu wyrobisk, zach. brzegiem P.J., prowadzi ziel. szlak z > Marciszowa na Wielką Kopę.

tekst z   ,,Słownik geografii turystycznej Sudetów-Rudawy Janowickie" pod redakcją Marka Staffy