Pałac w Mysłakowicach

(niem. Schloss Erdmannsdorf) – pochodzący z XVIII wieku pałac we wsi Mysłakowice w województwie dolnośląskim.

50°50'39.382"N, 15°46'50.252"E

Historia

Pierwsze wzmianki na temat mysłakowickich dóbr lennych pochodzą z roku 1385. Jako właścicieli wymienia się braci von Kolberg. Między wiekiem XIV a XVI w Mysłakowicach rządziły dwie rodziny: von Stange i von Zedlitz. Majątek mysłakowicki w latach 1593–1759 należał do von Reibnitzów. Pałac w Mysłakowicach wzniesiono ok. pierwszej połowy XVIII w., a zlecenie budowy przypisuje się Maksymilianowi Leopoldowi von Reibnitz. Pierwsza przebudowa nastąpiła w 1816 na zlecenie hr. Augusta Neidharda von Gneisenau. Autorem klasycystycznej przebudowy był Josef Carl Raabe. Zmian dokonano w elewacji, nadbudowano mezzanino, na dachu skrzydła frontowego wzniesiono kryty kopułą belweder, zbudowano ogród zimowy.

Po śmierci von Gneisenaua, posiadłość odkupił w roku 1831 król pruski Fryderyk Wilhelm III i przekształcił ją w rezydencję cesarską. W latach 1832-1835 pałac przebudował stylistycznie Karol Fryderyk Schinkel. W trakcie przeprowadzanych prac zmianom poddano układ wnętrz. Pozostałe prace można zaliczyć do kosmetycznych – tyczyły się wystroju wnętrz oraz zmiany kolorystyki elewacji. Ówcześnie wokół pałacu utworzono rozległy park krajobrazowy, którego projektantem był Peter Joseph Lenne.

Mysłakowicką posiadłość po śmierci Fryderyka Wilhelma III odziedziczyła wdowa Augusta von Harrach, która odsprzedała pałac w 1840 następcy tronu Fryderykowi Wilhelmowi IV. Nowy właściciel zlecił gruntowną przebudowę obiektu, której autorem był uczeń Schinkla, August Stüler. Rezydencję przebudowano w stylu neogotyckim. Pałac powiększono: wzniesiono wieżę, wielką jadalnię w osobnym skrzydle, przebudowano dachy i elewacje oraz zmieniono układ pomieszczeń.

Po rozwiązaniu majoratu koronnego w roku 1909 dobra przeszły pod zarząd starostwa powiatu jeleniogórskiego. W latach 20. dobra w Mysłakowicach podzielono. Po 1945 założenie pałacowo-parkowe miało różnych właścicieli m.in. Lasy Państwowe i PGR. Obecnie w pałacu znajduje się siedziba szkoły podstawowej, co uchroniło pałac przed dewastacją. Przy pałacu znajduje się 13 hektarowy park z cennym drzewostanem oraz stawem.

Opis obiektu

Korpus pałacu założony na planie zbliżonym do prostokąta. Bryła pałacu urozmaicona ryzalitami, wykuszami. Obiekt przekryty płaskimi dachami. Elewacje gładko otynkowane, zwieńczone krenelażem z narożnymi wieżyczkami. W elewacji zachodniej oktagonalna wieża, po stronie południowo-zachodniej jednokondygnacyjna wielka jadalnia. Na detal architektoniczny składają się łuki Tudorów w obramieniach, krenelaże, wieżyczki. We wnętrzu zachowane do naszych czasów są częściowo ozdobne stropy, okładziny ścian i kamienna klatka schodowa. Ciekawostką jest sala balowa, która w założeniu przypominać miała z zewnątrz parostatek z rzeki Missisipi. Płaski dach sali miał być pokładem statku, z przodu tarasu dwa kominy, boczne wejścia to koła parostatku, a balkony nad tarasem to mostek kapitański.

Bibliografia

Wojciech Kapałczyński, Piotr Napierała: Zamki, pałace i dwory Kotliny Jeleniogórskiej. Wrocław: Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, 2005, s. 109-112. ISBN 83-92292-21-9.

Zabytki sztuki w Polsce : Śląsk. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2006., 2005, s. 582. ISBN 83-92290-61-5.

powyższy opis z Wikipedii  http://pl.wikipedia.org/wiki/Pałac_w_Mysłakowicach

http://www.myslakowice.pl/

http://www.dialcom.com.pl/Gmina-Myslakowice/zabytki.htm

Mysłakowice były początkowo niedużą wsią , której mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, zbieraniem ziół oraz uprawą lnu. Dopiero gdy w 1816r. nabył je pogromca wojsk Napoleona pod lipskiem i waterloo, feldmarszałek von Gneisenau, dla wsi zaczęły się złote lata. Marszałek podejmował w powstałym w XVIIIw. pałacu w Mysłakowicach najwybitniejsze osobistości tamtych czasów

Wtedy też narodziła się legenda nieszczęśliwej miłości księcia Wilhelma, przyszłego cesarza Niemiec do księżniczki Elizy Radziwiłłówny

W 1832 roku mysłakowickie dobra zakupił ojciec księcia ,król Prus, Fryderyk Wilhelm III, przekształcając ją w letnią rezydencję królewską. Przebudowano pałac oraz rozpoczęto realizację pięknego parku w stylu angielskim.

Kościół ewangelicki, obecnie katolicki, zbudowany w latach 1836-1838 gdzie warto zwrócić uwagę na najcenniejszy fragment budowli, mianowicie dwie marmurowe kolumny z Pompei podtrzymujące przedsionek. Ofiarował je Fryderykowi Wilhelmowi III król Neapolu.

poniżej artykuł ze "Słowa Polskiego"

Letnisko Fryderyka Wilhelma III

 

Szkoła w królewskiej rezydencji. Mysłakowicki pałac, w którym dziś mieści się szkoła podstawowa leży na terenie rozległego parku krajobrazowego.
Z pewnością uroda tego miejsca i położenie u stóp Karkonoszy zdecydowało o tym, że w pierwszej połowie XIX wieku kupił pałac na swoją letnią rezydencję król pruski Fryderyk Wilhelm III.


Obiekt ma jednak XVII-wieczne korzenie. W 1751 roku Maximilian Leopold von Reibnitz zlecił przebudowe pałacu. Kilka lat później rezydencję kupił od niego Karl von Kottwitz, by niedługo potem odsprzedać ją Gottlobowi von Richthofen.
Na początku XIX wieku właścicielami mysłakowickich dóbr ze skromnym wówczas barokowym pałacem była rodzina Kalckreuth. W 1816 roku zamek znowu zmienia właściciela, którym zostaje marszałek von Gneisenau. Wtedy rozpoczyna się przebudowa obiektu. Zachowany został plan podkowy, ale do części pałacu otwartej w stronę południa została dobudowana weranda z 5 ogromnymi drzwiami. Pałac miał wtedy dwie kondygnacje, dach ze szklaną kopułą, a elewacje i wnętrza były, zgodnie z panującą wówczas modą, proste i oszczędne.
W 1831 roku mysłakowicki pałac kupuje król pruski Fryderyk Wilhelm III. Rezydencja, do której przyjeżdżał król ze świtą musiała być przebudowana, by dostosować ją do królewskich potrzeb. Prawdopodobnie autorem planów remontu i adaptacji był Karl Fryderyk Schinkel. Szczegółami zajął się jego uczeń Fryderyk August Stüler. Przebudowa pałacu trwała od roku 1832 do 1844. Po śmierci króla pałac odziedziczył po nim król Fryderyk Wilhelm IV, który zdecydował się na całkowitą przebudowę obiektu w stylu neogotyckim. Zamek zyskał kolejną kondygnację, wieżę, łączniki i neogotycki wystrój oraz salę jadalną. Zmienił się także układ wnętrz.
Po I wojnie światowej, gdy abdykował cesarz Wilhelm II, pałac stał się własnością Georga Rudolfa. Podczas II wojny światowej mieściła się tu siedziba SA, a po zakończeniu wojny w rezydencji ulokowało się dowództwo ochrony armii radzieckiej.
Od lat 50. pałac był wielokrotnie przebudowywany, a zmiany zatarły jego stylowy charakter. Najcenniejszym fragmentem utraconego wystroju było malowidło prof. Heinricha hermana, przedstawiające budowe klasztoru w Trzebnicy. Zachowała się charakterystyczna ośmiokątna wieża widoczna z daleka oraz przylegająca do budynku sala balowa z odrestaurowanymi kominami. Pałac jest założony na planie przypominającym podkowę. Od strony południowej między dwiema bocznymi częściami znajduje się dwukondygnacyjny pawilon wejściowy z tarasem.
Park, w którym stoi mysłakowicki pałac urządzony jest w stylu angielskim. Powstał on w latach 1835-38. Plan tego założenia opracował ogrodnik Gerhard Koeber, a prace wykonywał pod nadzorem Koebera ogrodnik Teichler z Mysłakowic.

Park wykorzystywał naturalne walory krajobrazowe terenu wokół pałacu. Na wierzchołku pobliskiej góry wzniesiono wieżę widokową, z której roztaczała się wspaniała panorama na Karkonosze, Mysłakowice i okoliczne wsie. W parku wykopano także dwa stawy. Na środku większego urządzono malowniczą wyspę. król i jego goście często pływali po stawie gondolami. Stawy porastały kępy drzew, a przez park poprowadzono aleje prowadzące do widokowych polan.
Koncepcja całego założenia była pomyślana w każdym szczególe. Zadbano o kolorystyczne zestawienie różnych elementów. Np. kościół, który wzniesiono nieopodal rezydenci miał mieć ściany śnieżnobiałe z akcentami niebiesko-różowymi. Na terenie parku postawiono rozmaite budowle: belweder, herbaciarnia, młyn, kaskada i inne.

Grzegorz Koczubaj 
grzegorz.koczubaj@slowopolskie.pl

06. Maja 2003 14:48